مقدمه‌ای بر روابط عمومی اسلامی
۲۰۰,۰۰۰ ریال
موجود در انبار
ناشر : انتشارات موجک
کد کتاب : M329
عنوان : مقدمه‌ای بر روابط عمومی اسلامی
تالیف : دکتر رحمان سعیدی
طراح جلد : سیده زهرا روشنایی
مشخصات ظاهری : ۸۵ صفحه، قطع وزیری
چاپ اول : بهار ۱۳۹۷، تیراژ : ۵۰۰ جلد
قیمت : ۲۰۰۰۰۰ ریال، شابک : ۵-۰۰۳-۹۹۴-۶۰۰-۹۷۸
جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
M329_Abstract
سخن مولف
منت خدای را عزوجل که این توفیق را عنایت فرمود که دغدغه‌ای را که مدت‌ها ذهن مرا به خود مشغول می‌داشت و آن هم اقدامی هر چند ابتدایی در زمینه تدوین مطالبی در رابطه با روابط عمومی اسلامی بود محقق گردید زیرا اگرچه به اهمیت روزافزون بحث ارتباطات همه جانبه در جامعه اسلامی و از جمله نقش تعیین‌کننده روابط عمومی در پیشبرد این ارتباطات و نیز تاکید بر منزلت انسانی از طریق احترام به انسان‌ها در قالب کارکردهای روابط عمومی ضرورت نوشتن کتابی در این زمینه احساس می‌شد و کتاب حاضر تلاشی در جهت پاسخگویی به این نیاز است.
بدیهی است که اثر حاضر عاری از اشکال و ایراد نبوده و به عنوان یکی از کارهای اولیه در این خصوص طبعاً دارای ایراداتی است که امید است فرهیختگان و متخصصان ارجمند در علوم اجتماعی و دینی در رفع نواقص و ایرادات مذکور بذل مساعی نموده و از نقدهای حکیمانه و لطف و عنایت خود این حقیر را محروم نفرمایند.
نکته قابل ذکر آنکه در دی‌ماه ۱۳۹۱حجت الاسلام و المسلمین آقای غفوری پس از سال‌ها که به شکل حق‌التدریس در گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی همکاری می‌کرد قرار شد که به شکل عضو دائم همکاریشان را ادامه دهند و ایشان هم دغدغه مشترکی با مؤلف داشتند که در زمینه روابط عمومی اسلامی اقدامی صورت گیرد.
لذا اینجانب با تهیه چارچوب و محورهای کلی از تعاریف، اهداف و کارکردهای روابط عمومی عرفی به ایشان پیشنهاد نمودم که با توجه به این چارچوب شما به تهیه منابع اسلامی و قرآنی و متکی بر آیات و روایات اقدام نمایید و در اختیار اینجانب قرار دهید تا نسبت به تدوین کتاب «روابط عمومی اسلامی» اقدام مشترکی صورت گیرد.
ایشان هم پس از یک ماه مطالب و منابعی از قرآن کریم، نهج البلاغه و احادیث منقول از ائمه اطهار همراه پیشگفتاری تهیه نموده و به شکل غیرحضوری در اختیار اینجانب قرار دادند.
اما هنوزکمتر از یکماه از همکاری تمام وقت ایشان با گروه ارتباطات نگذشته بود که متأسفانه در خبری غیرمنتظره مطلع شدیم که ایشان در ایام نوروز ۱۳۹۲ پس از برگشت از کوه دچار سکته قلبی شده و دار فانی را وداع کردند که این خبر در میان ناباوری همگان منتشر و سبب تأسف عمیق اینجانب گردید و خود را متعهد دانستم که کار تدوین کتاب «روابط عمومی اسلامی» را با جدیت بیشتری پیگیری کنم و پیشگفتار تهیه شده توسط آن مرحوم و منابع و مآخذ اسلامی آماده شده که در حدود ۱۰صفحه و با تکمیل منابع و مآخذ بود، مبنای طراحی کتاب حاضر قرار گرفت و بدین وسیله برای ایشان علو درجات وغفران الهی و آمرزش از درگاه احدیت آرزو می‌نمایم و یاد و خاطره ایشان را گرامی می‌دارم.
هدف از تالیف کتاب حاضر همانطوری که اشاره شد پاسخ به نیاز و کمبودی بود که احساس می‌شد زیرا به رغم وجود کتاب‌ها و منابع مختلف که خوشبختانه در سال‌های اخیر در زمینه روابط عمومی تالیف و ترجمه گردید است و سبب غنای بیشتر این دانش جدید شده است.
د رخصوص تالیف کتاب روابط عمومی اسلامی کار جدی یا بهتر است گفته شود به طور کلی کاری انجام نشده است و ضرورت ایجاب می‌کرد که کتاب روابط عمومی اسلامی در کنار سایر منابع دوره کارشناسی روابط عمومی به منظور آشنایی دانشجویان این رشته به طور اخص و سایر گرایش‌های ارتباطات مانند روزنامه‌نگاری و مطالعات ارتباطی و علوم ارتباطات به طور اعم مطالبی درخصوص روابط عمومی اسلامی درقالب کتابی درسی تدوین و تالیف گردد. تا از این رهگذر ارتباط نزدیک و تنگانگی که بین برخی از کارکردها و محتوای روابط عمومی باتوصیه‌ها و رهنمودهایی که در آیات و روایات و آموزه‌های دین مبین اسلام در جهت بهبود روابط انسان‌ها و نقش ارتباطات صحیح در راستای همدلی و اخوت و همکاری بین آحاد مردم وجود دارد.
طبعا مخاطب اصلی کتاب حاضر دانشجویان روابط عمومی هستند که در مقاطع مختلف به تحصیل و دانش‌اندوزی دراین خصوص می‌پردازند درعین حال سعی شده است که با خودداری از طرح موضوعات پیچیده و استفاده از کلمات و واژه‌های تخصصی برای سایر افراد و گروه‌هایی علاقه‌مند به روابط عمومی و ارزش‌های متعالی اسلامی هستند نیز قابل استفاده باشد. قبل از آنکه به محتوا و سرفصل‌های کتاب حاضر اشاره شود توضیح نکته‌ای درمورد دیدگاه‌های مختلف در مورد علم دینی لازم است تا معلوم شود رویکرد مولف در مورد علم دینی و از جمله روابط عمومی به عنوان یک علم معاصر و در نهایت روابط عمومی اسلامی چیست؟
شاید طرح این مطلب به رفع بخشی از ابهامات احتمالی که در مورد مفهوم روابط عمومی اسلامی وجود دارد، کمک کند.
سالهاست که نزاع علم ودین یا مدرنیته و اسلام و نوع رابطه میان آن دو توجه متفکران اسلامی و سکولار را در ایران و جهان اسلام و غرب به خود جلب کرده است.
درجهان غرب بعد از دوره رنسانس این مباحث به چالش جدی تبدیل شد و مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت. عده‌ای با جدا انگاری علم از دین ادعاکردند که هرکدام حوزه مستقل دارد به گونه‌ای که کار دین را تنها در امر هدایت می‌دانستند و کار علم را در تبیین و کشف رابطه‌ها پنداشته‌اند «ایان باربور» در کتاب علم و دین می‌نویسد: «دو مکتب فکری غالب بر این نکته تاکید دارد که دین روش‌های خاص خود را دارد که به کلی با رویه‌های علمی فرق دارد.»
این دغدغه درجهان اسلام به گونه‌ای دیگر توجه اندیشمندان اسلامی را به خود جلب کرده است. عده‌ای همچون پروفسور نقیب العطاس، دکتر اسماعیل فاروقی، دکتر سید حسین نصر، آیت الله جوادی آملی، دکتر گلشنی، حجت الاسلام والمسلمین سید منیرالدین حسینی و دکتر خسرو باقری، علم دینی را قبول داشته و اسلامی شدن دانشگاه‌ها را پذیرفته‌اند و گروهی از روشنفکران سکولار منکر علم دینی شدند و برای علم و دین دو حوزه مستقل مطرح کردند.
آیت الله جوادی آملی در کتاب‌های مختلف همچون منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، شریعت در آیینه معرفت، دین‌شناسی، انتظار بشر از دین نسبت به دین و دنیا و در کتاب‌های تفسیری مانند تسنیم، نگاه مبتنی بر علم دینی دارند.
ایشان در بحث علم دینی اشاره می‌کنند: گوینده‌ای در یک نشست علمی در کشور مالزی، کلام خود را درباره اسلامی‌شدن علوم با این طعنه آغاز می‌کند:
آیا دوچرخه اسلامی و غیراسلامی داریم؟ سپس پرسش طنزآلود خود را نسبت به دوچرخه سواری اسلامی و غیراسلامی تکرار کرد و آنگاه مسلمان بودن یا کافر بودن دوچرخه سوار را معقول دانست!
ایشان این بیان طنزآمیز آن است که اولاً دوچرخه و دیگر امور صناعی که از ترکیب صناعی چند امر حاصل می‌شود به دلیل اینکه مرکب حقیقی نیستند وجود حقیقی ندارند و مونتاژ طبیعت است و بحث باید بر روی طبیعت مستقر شود، یعنی پرسش باید متوجه زمین، آسمان و دیگر امر طبیعی شود.
پرسش از این که آیا زمین دینی یا غیردینی است یک پرسش فلسفی است و پاسخ این سوال بر عهده علوم جزیی نیست بلکه برعهده متافیزیک و بر عهده فلسفه است.
فلسفه، دانشی جهان‌بین است و در حد ذات خوددینی و یا غیردینی نیست، لابشرط مقسمی است، فلسفه عهده‌دار شناخت جهان است اگر در شناخت خود به الحاد و شکاکیت رسید، دینی بودن علم را برنمی‌تابد و اگر به توحید برسد همه عالم را مخلوق حق می‌بیند و در این حال عالم به دلیل این که مخلوق حق تعالی است دینی است و هم علم که به شناخت خلقت خداوند سبحان و کار او می‌پردازد دینی است.
در نگاه توحیدی طبیعت کتاب تکوین الهی است، همان گونه که قرآن کتاب تدوین اوست و در این صورت علم به طبیعت نظیر علم به قرآن علم به کتاب الهی است. با این تفاوت که یکی از دو کتاب تکوین و دیگری کتاب تدوین را مطالعه می‌کنند هر دو تفسیر الهی هستند. در شناخت قرآن ازگفته خداوند سخن به میان می‌آید و در شناخت طبیعت درباره کار و فعل خداوند بحث می‌شود. عبارت مفسر قرآن این است که خداوند چنین گفت. عبارت مفسر طبیعت این است که خداوند چنان کرد پس به برکت فلسفه الهی هم طبیعت دینی است و هم علم به طبیعت علم دینی است.
رویکردهای متفاوتی درباره چگونگی تحقق علم دینی وجود دارد، به عنوان مثال دکتر گلشنی معتقد است: «داشتن رویکردی خداباورانه جهت تفسیر دستاوردهای علمی برای دینی نامیدن علم کافی قلمداد شده است».اما دکتر نقیب العطاس دیدگاه تهذیبی دارد و معتقد است برای تحقق علم دینی باید گزاره‌های ضد دینی را از علوم کنار گذاشت.
آیت الله جوادی آملی نظریه حداکثری را پذیرفته‌اند، بر اساس این دیدگاه همه علوم اسلامی است و علوم غیر اسلامی وجود ندارد. اسلام به دلیل برخورداری از ابزارهای معرفتی (همان عقل و وحی) می‌تواند در تمام رشته‌های علوم تجربی و انسانی ایده و نظر بدهد و با روش‌هایی که برای کشف معرفت ابراز می‌کند باعث شکل‌گیری علم جدید و یا تکامل علوم انسانی تجربی، قوانین و مقررات و علوم و حیاتی را شامل می‌شود.
آیت الله جوادی آملی در پاسخ به این سوال به پیش فرض‌های زیر استناد می‌کنند:
۱- حضور عقل در هندسه معرفت دینی
۲- نگاه تداخلی به رابطه علم و دین، با توجه به این مبانی، علم دینی سه مرحله را پشت سر می‌گذارد:
الف- قراردادن عقل در مجموعه معرفت دینی
ب- تنفیذ و امضای قراردادهای عقلانی
ج- تبیین کلیات بسیاری ازعلوم یا دلیل نقل
بنابراین نگارنده نیز با استناد به دیدگاه آیت اله جوادی آملی و با چنین رویکردی به روابط عمومی اسلامی می‌پردازد.
کتاب حاضر در شش فصل پیش‌بینی شده و به بررسی موضوعات مختلف روابط عمومی اسلامی پرداخته است.
در فصل اول به تعاریف مختلف روابط عمومی و روابط عمومی اسلامی از دیدگاه صاحبنظران پرداخته است. در فصل دوم به بحث مخاطب‌شناسی پرداخته و مباحث شناخت سلیقه رسانه‌ای مخاطب، به ترکیب‌بندی مخاطبان در روابط عمومی عرفی و تنوع مخاطبان اشاره شده است. در فصل سوم ادامه بحث مخاطب‌شناسی، به روابط ارتباط‌گران و مخاطبان و تشویق مخاطبان برای مشارکت و انواع ارتباطات و نحوه برقراری آن اشاره شده است. در فصل چهارم به شرح تکنیک‌های مختلف تبلیغاتی و روابط عمومی به تفکیک در روابط عمومی عرفی و اسلامی و تعامل انسان با همنوعان (صله رحم ارتباط با خویشاوندان)پرداخته است. در فصل پنجم به مکانیسم و شیوه‌های اقناع مخاطبان در ابعاد مختلف و نیز نحوه برنامه‌ریزی مطلوب به منظور کارایی بیشتر روابط عمومی اشاره گردیده است و سرانجام درفصل ششم مقوله اخلاق حرفه‌ای در روابط عمومی عرفی و اسلامی با توجه به ارزشمندی آن در دیدگاه‌های مختلف و اهمیت آن برای نهادها و سازمان‌ها از جمله منشور اخلاقی روابط عمومی اعم از عرفی یا اسلامی مورد بحث و گفتگو قرارگرفته است.
با توجه به استفاده از روش تطبیقی و تفسیر متن در مطالعه حاضر سعی شده است پنج مقوله زیر به شکل مقایسه‌ای در روابط عمومی عرفی و روابط عمومی اسلامی مورد مقایسه بررسی قرار گیرد:
۱- چیستی روابط عمومی عرفی و اسلامی
۲- مخاطب‌شناسی و اهمیت آن و نحوه اثرگذاری بر مخاطب
۳- تکنیک‌های روابط عمومی و تبلیغات عرفی و اسلامی
۴- ارتباطات اقناعی
۵- اخلاق حرفه‌ای، دیدگاه‌های مختلف صاحبنظران در مورد اخلاق حرفه‌ای در روابط عمومی عرفی و اسلامی
مبنای این مقایسه تطبیقی طبعا سازوکار روابط عمومی عرفی بوده است. زیرا روابط عمومی یک نهاد مدرن و منبعث از نیاز سازمان‌های مدرن جامعه غربی است و طبعاً نمی‌تواند در جامعه صدر اسلام ۱۴۰۰ سال پیش سوابق مدونی داشته باشد و آنچه در این مقایسه مورد تاکید بوده است محتوا، مفاهیم، ارزش‌های نظری و عملی این دو گروه از روابط عمومی (عرفی – اسلامی) بوده است تا فرمت و سازمان و تشکیلات، و اینکه چه مشابهت‌هایی بین محتوای این دو روابط عمومی که در واقع مبنای ارتباطات در سازمان‌ها و بخش‌های مختلف جامعه است وجود دارد.
با توجه به آنکه یکی از محورهای مورد بحث درکتاب تکنیک‌های روابط عمومی و تبلیغات بوده است و مبنای مقایسه نیز روابط عمومی عرفی است لاجرم در بخشی از کتاب از یافته‌های کتاب تکنیک‌های روابط عمومی عرفی متناسب با حجم محتوای این محور و با ذکر منبع استفاده شده است.
همانطوری که در ابتدای مقدمه در زمینه ضرورت تالیف کتابی در رابطه با روابط عمومی اسلامی اشاره شده، در مطالعات اولیه در مورد منابع داخلی و خارجی اسلامی متاسفانه در این خصوص نه در ایران و نه در سایر کشورهای اسلامی منبعی وجود نداشت اما پس از تدوین کتاب حاضر و ارسال آن جهت ارزیابی و مراحل چاپ، دو منبع جدید در سال ۱۳۹۳ در این خصوص اضافه شد که یکی از آنها پایان‌نامه کارشناسی ارشد آقای علی اکبر شیرانی در دانشکده ارتباطات و هنر سوره با عنوان روابط عمومی اسلامی بود که نگارنده به عنوان استاد راهنما و آقای دکتر سید رضا نقیب السادات به عنوان استاد مشاورآن، با آن همکاری داشته‌ایم و مورد دوم کتاب روابط عمومی اسلامی است که حاصل جمع‌آوری و تدوین ۲۱ مقاله‌ای بود که در نخستین کنگره جهانی کارگزاران مسلمان روابط عمومی ارائه شد و آقایان مهدی باقریان و دکتر حسن بشیر به عنوان روابط عمومی اسلامی این مجموعه را در سال ۱۳۹۳ به چاپ رساندند.
Sunday, 11 April , 2021